Χωρίς ουσιαστικές απαντήσεις ως προς το υψηλό κόστος που αναγνωρίζεται ότι επιφέρει η ενεργειακή μετάβαση για τους καταναλωτές κατά τα επόμενα αρκετά χρόνια, αλλά και ως προς τις αλλαγές στις αγορές που προκαλεί η νέα συνθήκη της αυξανόμενης διείσδυσης των ΑΠΕ που επιδρούν και στις τιμές ρεύματος διαμορφώνεται η νέα πραγματικότητα στον τομέα της ενέργειας.
Στο ενεργειακό συνέδριο Power & Gas Forum, που ολοκλήρωσε τις εργασίες του χθές, τέθηκαν από εκπροσώπους της κυβέρνησης, Αρχές και φορείς της αγοράς όλες οι προκλήσεις για τις αγορές, τα φιλόδοξα σχέδια για την Ελλάδα ως κόμβο και τελικά εξαγωγέα ενέργειας, η ενίσχυση των επενδύσεων σε ΑΠΕ, η αποθήκευση, οι διασυνδέσεις κ.λπ., χωρίς ωστόσο να υπάρχει ένα συγκεκριμένο σχέδιο για τις επιβαρύνσεις που όλα αυτά συνεπάγονται για τους τελικούς καταναλωτές. Ο ειδικός σύμβουλος σε θέματα ενέργειας του πρωθυπουργού Ν. Τσάφος δήλωσε πάρα πολύ αισιόδοξος -«πάμε πάρα πολύ καλά»- και επισήμανε ως βασικότερα ζητήματα αυτά του πώς θα λειτουργήσει η αγορά και με ποιους όρους θα πληρώνεται η ενέργεια, και ειδικότερα η αποζημίωση της περίσσειας ενέργειας (καθώς πρέπει να εισαχθούν 35 συνολικά GW πράσινης παραγωγής σε μια αγορά που σήμερα καταναλώνει 5,5 GW), και της μετατροπής της χώρας σε κόμβο και εξαγωγέα-παραγωγό ενέργειας, κάνοντας λόγο για «διασυνδέσεις παντού». Μίλησε για αποβιομηχάνιση, την οποία απέδωσε στα ορυκτά καύσιμα -όχι στην πράσινη μετάβαση-, παραδεχόμενος ότι «δώσαμε έναν σκασμό λεφτά στο φυσικό αέριο», το οποίο ως γνωστό πριμοδοτούσε μέχρι και την ενεργειακή κρίση η κυβέρνηση της Ν.Δ. Αναφέρθηκε στο τρίγωνο της μετάβασης «γρήγορα, φθηνά, εγχώρια», λέγοντας γενικώς ότι εμείς τα θέλουμε και τα τρία και στάθηκε στο ότι πρέπει να είμαστε προσεκτικοί εκεί που βάζουμε χρήμα (π.χ., από Ταμείο Ανάκαμψης) γιατί «μπορεί να ξοδέψεις πολλά και να μην πάρεις τίποτα».
Κίνδυνος εκτίναξης του κόστους
Ο γενικός γραμματέας του ΥΠΕΝ Αριστοτέλης Αϊβαλιώτης αναφέρθηκε στο υψηλό κόστος του ΕΣΕΚ, που ανέρχεται στα 190 δισ. έως το 2030, και στους πολύ φιλόδοξους στόχους που έχουν τεθεί, σημειώνοντας ότι «θα πρέπει να είμαστε πιο προσεκτικοί», ενώ περί τα 2 τρισ. θα χρειαστούν μόνο σε νέα δίκτυα έως το 2040. Ανέφερε ότι η Ελλάδα ήταν η μία από τις τρεις χώρες που εξέφρασαν πρόσφατα την αντίρρησή τους στην πρόταση της Κομισιόν για μείωση των εκπομπών κατά 90% ως το 2040, επισημαίνοντας ότι πρέπει να επανασχεδιαστεί και πως η θέση αυτή συμβαδίζει με έναν σκεπτικισμό, καθώς η νέα Κομισιόν πρέπει να αντιμετωπίσει τα προβλήματα με πιο δημιουργικό τρόπο ώστε η Πράσινη Συμφωνία να μην χάσει τη λαϊκή αποδοχή και συναίνεση. Αναφέρθηκε, πάντως, στην υποχώρηση της βιομηχανικής δραστηριότητας στην Ευρώπη εξαιτίας του ανταγωνισμού με χώρες που δεν είναι τόσο γρήγορες ώστε να ενσωματώσουν τα κόστη που προκαλεί η πράσινη μετάβαση. Παραδέχτηκε ότι όλες αυτές οι επενδύσεις στο τέλος επιβαρύνουν τα τέλη χρήσης δικτύου και κάνουν το ρεύμα ακριβότερο, σημειώνοντας πάντως ότι πρέπει να προσέχουμε να μην εκτινάξουμε το κόστος σε βαθμό που μπορεί να προκληθεί κοινωνική αναστάτωση: «Πρέπει να διαλέξουμε έναν λελογισμένο τρόπο και μια ισορροπία».
Ο εκπρόσωπος των ηλεκτροπαραγωγών (ΕΣΑΗ) Β. Παπακωνσταντίνου επισήμανε ότι η ενεργειακή μετάβαση έχει κόστος, πως δεν είναι σωστό να το κρύβουμε ούτε από τους εαυτούς μας ούτε από τους πολίτες-καταναλωτές και να παραδεχτούμε όλοι μας ότι το κόστος θα το πληρώσουμε εμείς οι ίδιοι, ο φορολογούμενος και ο τελικός καταναλωτής. Άρα, κατέληξε, πρέπει να βεβαιωθούμε ότι το κόστος αυτό θα είναι το μικρότερο δυνατό.
Κίνδυνος αποβιομηχάνισης
Θα φτάσουμε στην απανθρακοποίηση μέσω της αποβιομηχάνισης; Αυτό διερωτήθηκε ο πρόεδρος των βιομηχανικών καταναλωτών (ΕΒΙΚΕΝ) Αντώνης Κοντολέων, αναφερόμενος στις πρόσφατες ανησυχητικές «αποχωρήσεις» της ιστορικής υαλουργίας Γιούλα και των εργοστασίων χάρτου Ancore, ενώ πλήττονται ιδιαίτερα οι χαλυβουργίες της χώρας. Σημείωσε ότι το «κάντε PPAs» (διμερή πράσινα συμβόλαια) δεν είναι από μόνο του λύση, καθώς, εκτός της τιμής, πρέπει η συμφωνία να περιέχει και τον χρόνο που θα υπάρχει η πράσινη ενέργεια την οποία υπόσχονται, τη στιγμή μάλιστα που οι βιομηχανίες πήραν το ρίσκο. Χαρακτήρισε απόλυτη ανατροπή με την πρόσφατη τροπολογία την αλλαγή στην προτεραιοποίηση των έργων ΑΠΕ και επισήμανε ότι πρέπει να αποδείξει η κυβέρνηση ότι αυτή η τροπολογία δεν έγινε μόνο για να ικανοποιηθούν κάποια έργα του μεγάλου παίκτη.
Μπαλώνεται το έλλειμμα ΕΛΑΠΕ
Εξάλλου, ο Γ. Γιαρέντης, επικεφαλής του Διαχειριστή ΑΠΕ (ΔΑΠΕΕΠ), διαβεβαίωσε ότι έχουν ληφθεί όλα τα μέτρα ώστε το κλείσιμο του Ειδικού Λογαριασμού ΑΠΕ (ΕΛΑΠΕ) του 2024 να είναι ισοσκελισμένο και πως δεν υπάρχει καμία ανησυχία για τους παραγωγούς ΑΠΕ. Αυτό θα επιτευχθεί, καθώς έχουν επανέλθει τα 200 εκατ. του Ταμείου Ανάκαμψης (ενώ επρόκειτο να κατευθυνθούν αλλού, επειδή αρχικά υπήρχε πλεονασματική εικόνα του λογαριασμού), ενώ συνυπολογίζεται και η αύξηση του φετινού ποσοστού από τους ρύπους προς τον ΕΛΑΠΕ (14,6% από 3,8%).
